[CPA -LT Tài chính] Chủ đề “Phân phối lợi nhuận”

Trả lời:

(1) Lợi nhuận là gì?

Lợi nhuận của DN là số chênh lệch giữa  doanh thu với giá trị vốn của hàng bán, chi phí lưu thông, chi phí quản lý.

(2) Nội dung của lợi nhuận

Trong HĐSXKD, doanh nghiệp thường đầu tư vốn vào nhiều lĩnh vực khác nhau. Nên cũng có nhiều loại lợi nhuận:

• Lợi nhuận từ HĐSXKD: là  lợi nhuận có được từ HĐSXKD theo đúng chức năng của DN.
• Lợi nhuận về nghiệp vụ hoạt động liên doanh liên kết.
• Lợi nhuận về hoạt động tài chính: thu lãi tiền gửi, thu lãi bán ngoại tệ, thu cho thuê TSCĐ, thu đầu tư trái phiếu, cổ phiếu.
• Lợi nhuận khác: lợi nhuận thu được từ các hoạt động bất thường như thu tiền phạt, tiền bồi thường do khách hàng vi phạm hợp  đồng; thu được các khoản nợ khó đòi mà trước đây đã chuyển vào thiệt hại; những khoản lợi nhuận bị ghi sót những năm trước nay mới phát hiện.

(3) Ý nghĩa của lợi nhuận

• Là chỉ tiêu chất lượng tổng hợp phản ánh kết quả tài chính cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh của DN.
• Là nguồn vốn cơ bản để tái đầu tư trong phạm vi DN và trong nền kinh tế quốc dân.
• Là đòn bẩy tài chính hữu hiệu thúc đẩy mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của DN.

(4) Nguyên tắc/định hướng phân phối lợi nhuận trong doanh nghiệp

Sau khi thực hiện các HĐKD, doanh nghiệp sẽ thu được lợi nhuận. Lúc này nhà quản trị phải đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng phân phối lợi nhuận. Để đảm bảo công bằng hợp lý, các doanh nghiệp phải tuân thủ các nguyên tắc sau đây:

• Giải quyết hài hoà mối quan hệ giữa lợi ích Nhà nước, doanh nghiệp và người lao động. Trước hết cần phải hoàn thành nghĩa vụ thuế một cách đầy đủ, kịp thời, tránh việc trốn thuế hoặc lậu thuế.
• Doanh nghiệp phải dành phần lợi nhuận thích đáng để giải quyết các nhu cầu SXKD. Đồng thời chú trọng đảm bảo lợi ích của các thành viên trong DN; đảm bảo hài hoà giữa lợi ích trước mắt và lợi ích lâu dài.

Trả lời:

(1) Chính sách cổ tức là gì?

Chính sách cổ tức thể hiện quyết định giữa việc phân phối lợi nhuận trong doanh nghiệp cho cổ đông so với với việc tái đầu tư lợi nhuận vào chính công ty đó.

Chính sách cổ tức là nhằm tối đa hóa giá trị thị trường của Công ty. Hay nói cách khác là tối đa hóa giá trị cổ phiếu của công ty trên thị trường.

(2) Chính sách cổ tức ảnh hưởng đến giá trị của doanh nghiệp như thế nào? Hay ảnh hưởng của chính sách cổ tức đến giá cổ phiếu của doanh nghiệp như thế nào?

Chính sách cổ tức của công ty không làm thay đổi lợi nhuận Công ty đã tạo ra. Tuy nhiên chính sách cổ tức sẽ làm ảnh hưởng đến giá trị cổ phiếu công ty.

Cụ thể:

• Nếu tỷ lệ chia cổ tức > Thu nhập trên cổ phần (EPS)

+ Từ góc độ công ty: có thể sẽ bị lỡ cơ hội đầu tư tiềm năng vì không đủ vốn đầu tư. Khiến cho tỷ lệ tăng trưởng cổ tức trong tương lai giảm. Và dẫn đến giảm giá cổ phiếu;

+ Từ góc độ nhà đầu tư: rủi ro từ khoản đầu tư vào cổ phiếu công ty sẽ giảm vì đã nhận được cổ tức. Do vậy nhà đầu tư sẽ giảm tỷ suất sinh lời đòi hỏi khi đầu tư vào cổ phiếu. Và dẫn đến giá cổ phiếu tăng lên.

• Nếu tỷ lệ chia cổ tức < Thu nhập trên cổ phần (EPS)

+ Từ góc độ công ty: do công ty giữ lại nhiều lợi nhuận để tái đầu tư. Nên nhà đầu tư sẽ kỳ vọng tỷ lệ tăng trưởng cổ tức trong tương lai càng cao. Và dẫn đến làm tăng giá cổ phiếu;

+ Từ góc độ nhà đầu tư: rủi ro từ khoản đầu tư vào cổ phiếu công ty sẽ càng cao. Do vậy nhà đầu tư sẽ yêu cầu tỷ suất sinh lời cao hơn để tiếp tục đầu tư vào cổ phiếu. Và dẫn đến làm giảm giá cổ phiếu.

(3) Các nhân tố ảnh hưởng đến chính sách cổ tức (chính sách phân phối lợi nhuận trong doanh nghiệp)

• Quy định pháp lý
• Nhu cầu hoàn trả nợ vay
• Cơ hội đầu tư
• Mức doanh lợi vốn của công ty
• Sự ổn định lợi nhuận của công ty
• Khả năng thâm nhập vào thị trường vốn
• Xu thế của nền kinh tế
• Quyền kiểm soát công ty
• Thuế thu nhập cá nhân

(4) Mục đích của các quy định pháp lí đối với việc phân phối lợi nhuận trong doanh nghiệp

Nhằm mục đích bảo vệ quyền của chủ sở hữu, của chủ nợ và nghĩa vụ pháp lý đối với nhà nước. Cụ thể:

• Chia cổ tức trên số lợi nhuận thực hiện;
• Không được trả cổ tức vượt quá số LN sau thuế của Công ty;
• Chỉ được chia sau khi đã bù đắp hết số lỗ của các năm trước đó;
• Không được chia cổ tức nếu việc trả cổ tức làm công ty không trả được các khoản nợ đến hạn.

Trả lời

(1) Chính sách cổ tức là gì?

Xem trả lời tại Câu 2.

Có 2 chính sách cổ tức phổ biến trong doanh nghiệp là?

• Chính sách thặng dư cổ tức
• Chính sách ổn định cổ tức

(2) Chính sách thặng dư cổ tức là gì? Ưu nhược điểm?

Theo chính sách phân phối lợi nhuận trong doanh nghiệp này, công ty cổ phần chỉ thực hiện việc chi trả cổ tức sau khi đã ưu tiên giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư, đảm bảo cơ cấu huy động vốn tối ưu cho đầu tư của Công ty.

Ưu điểm:

• Trường hợp công ty đang có nhiều cơ hội đầu tư, việc giữ lại lợi nhuận sẽ giúp công ty nắm bắt được cơ hội tăng trưởng tốt.
• Công ty sẽ giảm được chi phí sử dụng vốn khi phải huy động vốn từ nguồn khác (phát hành trái phiếu, cổ phiếu…)
• Giúp cổ đông hoãn phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
•  Tránh phải phân chia quyền kiểm soát, biểu quyết với chủ sở hữu mới khi công ty phải phát hành cổ phiếu thường để huy động vốn.

Nhược điểm:

• Từ góc độ nhà đầu tư, rủi ro từ khoản đầu tư vào cổ phiếu công ty sẽ càng cao. Do vậy nhà đầu tư sẽ yêu cầu tỷ suất sinh lời cao hơn để tiếp tục đầu tư vào cổ phiếu. Và dẫn đến làm giảm giá cổ phiếu.
• Có thể sẽ là dấu hiệu không tốt cho nhà đầu tư về khả năng thanh khoản cũng như triển vọng phát triển của công ty.
• Nhà đầu tư sẽ mong muốn nhận được luôn thu nhập ở hiện tại, thay vì trông đợi vào tương lai không chắc chắn với nhiểu rủi ro.

(3) Chính sách ổn định cổ tức là gì? Ưu nhược điểm?

Theo chính sách phân phối lợi nhuận trong doanh nghiệp này, Công ty đảm bảo duy trì việc trả cổ tức liên tục qua các năm, mức trả cổ tức qua các năm là tương đối ổn định mặc dù lợi nhuận hàng năm có thể biến động.

Ưu điểm:

• Thực hiện trả cổ tức ổn định dẫn đến ổn định thành phần cổ đông, tạo thuận lợi cho công tác quản lý Công ty và ngược lại.
• Tạo ra thu nhập thực tế ở hiện tại cho cổ đông, do vậy tạo ra sự hấp dẫn đối với các nhà đầu tư. Dẫn đến làm tăng giá cổ phiếu của Công ty trên thị trường.
• Là tín hiệu về sự ổn định trong kinh doanh đối với cổ đông & thị trường
• Giúp công ty dễ dàng niêm yết, trao đổi trên thị trường Sở giao dịch.

Nhược điểm:

Việc trả cổ tức ổn định làm cho Công ty không chủ động trong việc sử dụng nguồn lợi nhuận để lại để đáp ứng các nhu cầu đầu tư. Do vây, công ty sẽ phải huy động vốn từ các nguồn khác. Làm phát sinh chi phí huy động vốn. Và phải chia sẻ quyền kiểm soát trong trường hợp phát hành cổ phiếu thường.

Trả lời

(1) Chính sách thặng dư cổ tức là gì? Ưu nhược điểm?

Xem trả lời tại Câu 3.

(2) Bình luận

Công ty đang tăng trưởng cao nghĩa là đang có các cơ hội đầu tư tốt. Có khả năng mang lại tỷ suất lợi nhuận cao hơn so với tỷ suất sinh lời đòi hỏi của nhà đầu tư.

Mặt khác, việc giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư sẽ giúp các cổ đông hiện hành không phải chia sẻ quyền kiểm soát, quản lý cũng như quyền phân phối thu nhập cao. Do đó, các cổ đông dễ dàng chấp nhận công ty ưu tiên dành lợi nhuận để tái đầu tư trước. Hay nói cách khác, các cổ đông sẽ ủng hộ việc lựa chọn chính sách thặng dư cổ tức. Nhận định này là hợp lý.

Trả lời

(1) Cổ tức cổ phiếu là gì?

Là khoản lợi nhuận sau thuế được biểu hiện dưới hình thức cổ phần thường mà công ty phát hành thêm để chi trả cho cổ đông hiện hành của công ty.

(2) Ảnh hưởng của chi trả cổ tức bằng cổ phiếu?

Để thực hiện trả cổ tức bằng cổ phiếu, thông thường sẽ căn cứ vào số lợi nhuận sau thuế công ty có thể sử dụng để phân chia cổ tức cho cổ đông. Sau đó sẽ xác định số cổ phần sẽ phát hành thêm cho cổ đông bằng cách lấy số lợi nhuận dành để chia cổ tức chia cho mệnh giá một cổ phần.

Như vậy việc trả cổ tức bằng cổ phiếu làm EPS (Thu nhập trên mỗi cổ phần) giảm do số lượng cổ phần tăng lên.

Khi một công ty lạm dụng quá mức việc trả cổ tức bằng cổ phiếu trong lúc công ty đạt hiệu quả kinh doanh thấp sẽ làm giá cổ phiếu giảm xuống do 2 nguyên nhân:

• Trả cổ tức bằng cổ phiếu sẽ không tạo ra sự tăng trưởng về thu nhập và cổ tức của cổ đông trong tương lai. Trong khi đó thu nhập thực tế hiện tại của cổ đông bị sụt giảm. Hiệu quả kinh doanh của công ty thấp cho thấy công ty có ít những cơ hội đầu tư hiệu quả. Rủi ro cao. Tỷ suất sinh lời đòi hỏi của nhà đầu tư do đó sẽ tăng lên. Và tác động làm giảm giá cổ phiếu trên thị trường do tỷ suất sinh lời sẽ tỷ lệ nghịch với giá cổ phiếu.
• Khi công ty trả cổ tức bằng cổ phiếu làm cung cổ phiếu tăng. Đồng thời hiệu quả kinh doanh thấp; lợi nhuận sau thuế chưa phân phối thấp làm EPS giảm => Giá cổ phiếu trên thị trường giảm (pha lõang giá cổ phiếu).